In 2020 heeft een groep van ongeveer twintig Nederlandse gemeenten een zogenaamde zelfbewoningsplicht in het leven geroepen voor nieuwbouwwoningen. Zo zorgen deze gemeenten ervoor dat wie een nieuwbouwwoning koopt, hier zelf in moet gaan wonen. Het doel is om op deze manier te voorkomen dat nieuwbouwwoningen massaal worden opgekocht en voor de hoofdprijs worden verhuurd.
De maatregel
De gemeenten Rotterdam, Eindhoven, Den Haag en Haarlem lieten al weten te werken aan een beleggersverbod. Andere grote gemeenten hebben hier overigens ook wel oren naar. Het opkoopverbod zou uiterlijk begin volgend jaar worden ingesteld. De maatregel gaat gelden voor huizen in het goedkope of middensegment in bepaalde wijken.
Vanwege het toch al geringe woningaanbod, zien woningwethouders nieuwbouw(koop)woningen het liefst naar gezinnen en starters gaan. Het verhuren leidt namelijk met enige regelmaat tot overlast. In bepaalde straten in studentensteden geldt om diezelfde reden al een ‘verkamerverbod’.
Kritiek: geen oplossing voor woningnood
Peter Boelhouwer, hoogleraar woningmarkt aan de TU Delft, is kritisch. Het aantal woningen blijft immers gelijk. Hij draagt aan dat de kansen voor starters op de woningmarkt wellicht toenemen, maar dat het op deze manier voor anderen (nog) moeilijker wordt om een kamer of gedeelde huurwoning te vinden. De Nederlandsche Bank vreest dat door de maatregel de prijzen in de vrije huursector verder stijgen. De oplossing? Nieuwbouw en transformatie: bedrijfspanden verbouwen tot woningen.
De vraag naar nieuwbouwwoningen is groot. En ondanks dat er veel vergunningen worden afgegeven, blijkt het voor lokale overheden lastig te zijn om nieuwe woningen te (laten) ontwikkelen. Vaak heeft dit te maken met hoge kosten voor bijvoorbeeld onteigening en sloop. Naar verwachting is er vanuit de Rijksoverheid ongeveer € 13,7 miljard aan subsidie nodig om de planning – 345.000 woningen vóór 2030 – niet in gevaar te brengen.
Vanwege de lage rentestand van de afgelopen jaren, kwam de afgelopen tien jaar in de vier grote steden maar liefst 25% van alle beschikbare woningen in handen van beleggers. Het landelijke percentage lag iets lager, maar nog steeds op een aanzienlijke 15%. Voordat in 2021 de overdrachtsbelasting van 2% naar 8% ging, was dit in de Randstad maar liefst 40% van alle woningen.
Uitzonderingen
Zoals bij alles geldt dat er natuurlijk een aantal uitzonderingen is op de regel. Bijvoorbeeld bij verblijf in het buitenland, voor eerstelijns familie, et cetera. Onze adviseurs kunnen je hier meer over vertellen.
Voordat de maatregel wordt geïmplementeerd, moet de Eerste Kamer overigens nog wel akkoord gaan met de maatregel. Later dit jaar wordt deze kwestie daar behandeld.
Gemeenten mogen zelf bepalen wanneer en waar het opkoopverbod geldt. Veel geldverstrekkers bieden voor particuliere beleggers zogenaamde verhuurhypotheken aan, omdat het verboden is te verhuren via een eigen woninghypotheek. Er wordt actief en streng gecontroleerd op overtredingen en deze hebben dan ook ernstige gevolgen.
Heb je interesse in het verhuren van een woning of doe je dat misschien al? En heb je vragen naar aanleiding van dit nieuws? Onze experts zijn altijd op de hoogte van het laatste nieuws en helpen je graag verder.